Kars Gezilecek Yerler Rehberi
Kent merkezini keşfetmenin en iyi yolu dünyanın her yerinde olduğu gibi sokaklarında yürümek. Birbirine paralel ve dik inişli çıkışlı yolları Baltık, Selçuklu, Gürcü, Osmanlı, Ermeni mimarisin yansıtan güzel taş binalarla süslüdür.Izgara planına sahip tarihi Kars Merkezinde 11 kilometrelik uzun ve 7 kilometrelik kısa yürüyüş rotası bulunmakta.
Yürüyüş rotanızı birkaç bölüme ayırabilirsiniz. Molalar ve öğle yemeğine ayıracağınız vakite göre yarım gün veya 1 gün tüm şehri gezmek için yeterli.
Fikir vermesi açısından Kars Kalesinden başlayıp Kars çayına takip ederek Cumhuriyet mahallesine doğru uzanan bir rota hazırladım.
İlk bölüm: Kale ve çevresi.
Kale’ye çıkıp Kars manzarasını izledikten sonra Taşköprüye doğru inerken yol üzerinde Ulu cami, Merkez Kümbet Cami (12 Havariler Klisesi), Hasan Harakani Türbesi ve Evliya Cami’yi göreceksiniz. Taş Köprüye doğru devam edince Kars çayını fotoğraflayacağınız güzel bir manzara çıkacak karşınıza. Hamamlar, Namık Kemal Kültür Merkezi ve eski Rus klisesi de burada yer almakta. Çayı şehir merkezinin tersi yönünde takip ederseniz (Mimar Oktay Ekinci Caddesi) Otel Katarina Sarayı’na ulaşırsınız. Özellikle yazın dere kenarındaki beyaz ferforje masalarında kısa bir çay-kahve molası vermek çok keyifli. Çayın karşı tarafında da ayrıca bölge halkının sıklıkla gittiği çay bahçeleri var.
İkinci Bölüm: Yusuf Paşa, Orta Kapı ve Cumhuriyet Mahalleleri
Bu mahallelerdeki caddeleri ve arasında kalan sokakları yürüyerek kentteki hemen hemen tüm cafe, restaurant ve tarihi binaları görebilirsiniz.
En ünlü caddeleri: Faik Bey, İnönü, Atatürk, Cumhuriyet, Gazi Ahmet Muhtar Paşa, Ordu Caddesidir.
Defterdarlık Binası, Cheltikov Otel, Kars Otel, Atatürk heykeli, Eski Rus Konsolosluğu ve Fethiye Cami bu rota üzerindeki yerlerden. Kars Müzesi ise Fethiye Cami’den 20 dakika yürüyüş mesafesinde olan Mezra caddesinde yer alır. Kars kültürü ve tarihi yerler ile ilgili bilgi edinebileceğiniz müzenin girişi ücretsiz. İçeride çocuklar için resim yapabilecekleri bir bölüm de hazırlanmış. Bu rotayı Kars müzesinden başlayarak tam tersi istikamette de çizmek mümkün.
Fethiye Cami: 19.yüzyılın başlarında Rusya’nın Kars’ı işgali sırasında kilise olarak yapılmış. Kilisenin hemen yanına da bir Rus anıtı dikilmiş. Kars’ın kurtuluşundan sonra camiye çevrilmiştir.
Kümbet cami: Kars’da gezilecek en güzel yerlerden biri de Doğu'daki Ayasofya olarak bilinen bugünkü adıyla Kümbet Camii, eski adıyla On İki Havari Kilisesi.
932-937 yıllarında Abbas II.Takavor tarafından 12 Havariye adanarak yaptırılmıştır ve 1579’da camiye çevrilmiş.
Kars Çevresi
Ani Antik Kenti
Ani Harabeleri kesinlikle Kars’daki en önemli yerlerin başında kesinlikle gelir. Biz Eylül başında çok keyifli sıcak bir havada uzun uzun rehberle gezme şansı bulduk. Size de tavsiyem gitmeden önce araştırmanız ya da iyi bilen bir rehberle gezmeniz. Kars merkezine 42 km uzaklıktaki Ani’ye toplu taşıma ile ulaşım yok o yüzden diğer Kars yazımda bahsettiğim gibi tur ya da araba kiralamanız gerekiyor. Giriş bileti 8 TL ve Müzekart sahiplerine ücretsiz.
Burası Türkiye-Ermenistan sınırını ayıran Arpaçay Nehri’nin batısında volkanik bir arazi üzerinde 10. Yüzyılda Ermeniler tarafından kurulmuş Doğu Anadolu’nun en büyük ören yeridir. İpek Yolu üzerinde bir ticaret şehri olan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapan şehirde günümüze ulaşan 21 adet yapı mevcuttur. Geniş bir alana yayıldığı için en az 1-2 saat ayırmanız gerekiyor.
Ani Harabeleri’nin internet sitesinden detaylı bilgi edinebilirsiniz. Linkini buraya bırakıyorum.
Tigran Honents Klisesi’nin içindeki duvar resimleri, Anadolu’daki ilk Türk Camisi olan Ebul Manuçehr Camii’den Arpaçay manzarası ve en çok fotoğraflanan yapılardan biri olan Aziz Gregory Klisesi en aklımda kalanlardan oldu.
Çıldır Gölü
Ardahan ve Kars sınırında yer alan Çıldır Gölü 123 km2 alanıyla Doğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük tatlı su ve en büyük ikinci gölüdür.
Kasım sonunda donmaya başlar ve Nisan ayına kadar bembeyaz bir ufka dönüşür. Hava da biraz açıksa güneşin yansımalarıyla muhteşem ışık oyunlarına şahit olabilirsiniz. Fotoğrafçılar için de burası tam bir cennettir.
Kış aylarında buz mavisi ve ışık sarısına faytonların rengarenk örgüleri ve balıkçıların ağları eşlik eder. Buzun derinliğinin 1 metreyi aştığını düşünecek olursak ne kadar soğuk bir havanın sizi beklediğini tahmin etmek hiç de zor değil. Kars merkezinden en az 3-5 derece daha soğuk hissediliyor gölün üzerinde. O yüzden çok sıkı giyinmeyi unutmayın.
Biz termal hem üzerimize hem de pantolonumuzun içine termal içlik giydik. Eski usul yün atletler kesinlikle çok işe yarar. Çocukların termal kıyafetlerini ve kar pantolonlarını Decathlon’dan almıştım. Kayak malzemeleri satan spor mağazalarından da temin edebilirsiniz. Polar sewatshirt, kar eldiveni, kaydırmaz kar botu ve içi yün bere sayesinde kızlar uzun uzun gölde karla oynayabildi.
Gölün etrafında birkaç tane tesis var. Atalay’ın yeri, Yunus’un yeri, Kütük Ev (Kars Belediyesi’nin) ve Günay. En uzağı Atalay’ın yeri ama en eskisi de. Kar motorsikletlerine binmek istiyorsanız ben sadece burada rastladım.
Kütük Ev ise daha yeni bir tesis olduğu için küçük çocuklu aileler için tercih edilebilir. Bahçesinde bir de oyun parkı var, yaz aylarında gidecekler aileler için keyifli olabilir.
Gölde tutulan sarı balık buranın meşhur lezzeti. Yakalanıp taze taze kızartılarak salatayla servis ediliyor. İnce ve küçük kılçıkları olduğu için çocuklara yedirirken dikkatli olmakta fayda var.
Fayton’a gezisi yaklaşık 5 dakika sürüyor. Atların koşarken çıkardığı kar arkaya düştüğü için kesinlikle korunaklı giyindiğinizden emin olun. Çıldır Gölü’nün simgelerinden biri olmasına rağmen bence öncelikle hayvanlar açısından sonra da konforsuzluğundan dolayı olmasa olur diyeceğim şeylerden biri. Bir gezi yazarı olarak gidip deneyimlemek istedim. Aslında binmeyecektik ama kızlar görünce çok istedi. Sonuçta farklı açılardan ele alıp yazmanın en doğrusu olduğuna karar verdim.
Kar motorsikleti fiyatının pahalı olması dışında (50 TL) daha keyifli bir aktivite. Hızlı gitmediği için de güvenli. Muhtemelen ya motorları küçük ya da öyle ayarlamışlar. Lapland’de kilometrelerce kar motorsikletiyle safari yapmıştık. Onunla kıyaslayınca bize normal olarak kısa ve yavaş geldi fakat tabiki çocuklar çok eğlendi.
Boğatepe Ekoturizm Köyü
Son yıllarda yavaş yavaş ülkemizde de gelişen eko turizmin Kars’daki en önemli noktalarından biri olan bu köy doğa ve toprağı anlamayı ve yorumlamayı hedeflemekte. Aynı zamanda Türkiye’nin tek peynir müzesine de ev sahipliği yapmakta. Kars merkezine 45 kilometre uzaklıktaki köye yine kiraladığımız şöförlü araçla gittik. Köyün girişinde bizi Kemal Amca karşıladı. Bir zamanlar Malakanlar’a ait olan evleri, Malakanlıları, köyü, Kars’ı, peynirciliği ve bölge halkının Atatürk’e olan sevgisinden bahsetti. Videolarına Instagram hesabımdan ulaşabilirisiniz. Özellikle hikayeleri seyahatleri anlatmak için sıklıkla kullanıyorum. Sanki beraber geziyormuşuz hissi verdiğini söyleyen, kısa bir film izliyor gibiyiz diyen çok sayıda güzel yorumdan sonra öne çıkanlara tüm gezileri sabitlemeye karar verdim. Hepsini profilime girip izleyebilirisiniz.
Köy 1 saatte gezilecek kadar küçük. Her sabah farklı bir ev gelen misafirlerine organik köy kahvaltısı hazırlıyor. Fiyatı kişi başı 30 TL. Ahiliğin halen devam ettiği Anadolu topraklarından biri olan Boğatepe köyünde bu şekilde tüm evler gelir elde etmiş oluyor. Yine Erzurum’un cağ kebapçılarıyla ünlü Akşar kasabasında aynı sisteme tanık olmuştuk. Kebapçılar her gün sırasıyla dükkan açarak kimsenin kısmetini engellemiyorlar. Kapitalizmin hüküm sürdüğü, rekabet uğruna herşeyi göze alan şirketlerle dolu büyük şehirleri düşününce insana insanlığını hatırlatan bir uygulama olarak görüyorum ahiliği. Kim bilir, bakarsınız günün birinde o kadar tüketir ve artık rekabet etmekten yorulur ki dünya, yeniden yardımlaşmaya döneriz.
Sarıkamış
Eğer kış sporlarına ilginiz varsa Sarıkamış kayak merkezi kristal karı ve uzun ve güzel pistleriyle tam size göre. 5 kilometrelik cross country pistinin yanı sıra kızaklı geziler için de parkurlar bulunuyor. Toplam 9 pistin uzunluğu 25 kilometre. Zirveden birinci etaba kadar 5, aşağıya doğru ise 2 pist bulunuyor. Snowboard yapanlar içinde bir 200 metrelik bir pist var. En zor pisti olan “Çılgınlar Pisti” profesyonel kayakçılar için harika bir antreman sahası.
Eylül’de 4X4 raçlarla çıktığımız Off-Road turunda Allahu Ekber Dağlarına ve Sarıkamış şehitliğine de gitmiştik.
Bu geziyi kaleme aldığım "Doğu Karadeniz" yazısını okumak için buraya tıklayın.