Doğu Ekspresi: Bir Türkiye Fotoğrafı

Doğu ekspresine binmek üzere Kars Gar’ına geldiğimizde gün yeni ağarmıştı. Küçücük bir istasyon dedim içimden. Kim bilir kaç ayrılığa, kaç kavuşmaya ev sahipliği yaptı. Vagon 7, öyle yazıyordu bilette. Rayların üzerinde uzayıp giden kırmızı beyaz trenin arkasına doğru yürümeye başladık. Binmeden bir hatıra fotoğrafı çektik. Telefonu alıp baktım. Sanki bir anda zaman ilerledi ve kızlarımın evlerinde bir fotoğraf albümü oldu bu kare. İçimi nereden geldiğini anlayamadığım bir hüzün kapladı. Çocuklarıma baktım. Acaba onlar benim yaşıma geldiklerinde bu tren hala burada olacak mıydı? Günlerdir neşe içinde heyecanla beklediğimiz yolculuğun başlamasına çok az kalmıştı ve biz karla kaplı Kars’dan sımsıcak anılara sarmalanmış olarak dönüyorduk.
Bana bu romantizmi yaşatan fotoğraf değildi, insanlarla beraber hikaye olan “tren”di..

O an anladım. Popülerliğine çok büyük katkısı olmuş olsa da Doğu ekspresi sadece bir sosyal medya ürünü değildi. Nasıl olmuştu da bir yolculuk bu kadar insanı tek bir hayalde birleştirebilmişti?

Sabah ayazından kaçıp günlerdir heyecanla beklediğimiz yataklı vagonumuza ilerlerken aklıma annem geldi. Daha ben karnındayken her gün öğretmen olduğu köy okuluna gidermiş trenle. Sonra Tolstoy’un ilk kez Vronsky ile Moskova Tren İstasyonu'nda karşılaşan ve yine yaşamına bir tren istasyonunda son veren Anna Karenina’sı. Yol boyunca hatırladım. Nazım Hikmet, Cahit Sıtkı Tarancı.. İzlediğim filmler. Giden trenin ardından mendil sallayan şapkalı, beyaz döpiyesli kadın. "Stand by Me" filminde rayların üzerinde koşan River Phoenix..

Çünkü tren çok güçlü bir metafordur. Çocukluluğunuzu hatırlayın. Bir yerinde mutlaka tren vardır. Siz farketmesenizde size bir hikaye anlatır. Belki gençliğiniz, belki aileninizden miras anılar. Yoksulluk, memleket, Cumhuriyet’tir. Bu kadar güçlü bir simgenin böyle güzel bir rotayla kesişmesinin sonucudur doğu ekspresi. Nostaljiye özlem çeken bir Türkiye fotoğrafıdır.❤️

Doğu ekspresinde sizi neler bekliyor?

Yolculuk süresi ve güzergah

Tren Ankara’dan hergün 18:00 kalkıp yaklaşık 26 saat sonra Kars’da oluyor.
Aynı şekilde Kars’dan sabah 08:00 de kalkıp yine 24-26 saat sonra Ankara’ya varıyor. Sürenin uzamasının sebebi rötarlar. O yüzden mutlaka 2 saate kadar bir gecikmeyi hesaba katarak plan tapın.

Süreden de anlaşılacağı gibi tren çok yavaş gidiyor, saatte 50-60 kilometre hızla. Bence en güzel tarafı bu. Seyyar bir pencereye dönüşüyor yolculuk. Kars’tan Erzurum’a kadar inanılmaz güzel manzaralar bekliyor sizi.
Duraklarda yolcu indirip bindirmek için 1-2 dakika duruyor. O yüzden trenden çok uzaklaşmamak gerek.

Doğu Ekspresi Biletleri

3 Tür Bilet Var

2+1 Pullman: Normal koltuklar. 25 saatlik bir yolculuk için çok zorlayıcı olabilir.
Örtülü Küşetli: 4 kişilik odalar. Koltuklar yatağa dönüşüyor. Bilet satışı ayrı ayrı yapılabiliyor. 2 kadın yolcu eğer bir kompartımandan bilet aldıysa 2 erkek bu odadan bilet alamıyor. Eğer odada sizden başkasının olmasını istemiyorsanız 4 koltuğu birden satın almanız gerekiyor.
Yataklı Vagon: 2 kişilik, içinde mini buzdolabı, lavabo, ve masa olan odalara deniliyor. En ferah olan ve en çok rağbet gören kompartıman bu.
Odalarda çöp kutusu, piriz (tekli), ayarlanabilir klima, mini dolap, çarşaf, yastık, terlik ve temiz havlu bulunuyor.
Kapılar sadece içeriden kilitleniyor, dışarıdan kilitlenmiyor.

Trende Tuvaletler ve Hijyen

Yataklı vagonda ortak kullanılan 2 tane tuvalet var. İlk bindiğimizde temizdi ama sonradan biri bozuldu. Böyle aksilikler olabiliyor. Yanınıza disposable tuvalet örtüsü, ıslak mendil ve tuvalet kağıdı alın. Odalar ve çarşaflar temizdi fakat bence yastık kılıfı getirilebilir. Sonuçta burası bir otel odası değil, beklentinizi yüksek tutmamalısınız. Biz de yaşanmadı ama yan kompartımanın lavabosu ve kliması bozuldu. Terlik, ya da yere basabileceğiniz terlik çoraplar rahat etmeniz açısından iyi olur.

Trende Yeme-İçme Nasıl?

Trende yemekli vagon var. Genellikle paketli gıda satılıyor. Biz sadece su ve kahve aldık. Yanınızda yemek, içecek ya da içki getirebiliyorsunuz. Kendi odanıza su ısıtıcı koyup çay bile demleyebilirsiniz. Odada bir nevi piknik havası yaşanıyor :) Bu da bence keyifli yanlarından biri. Yemekli vagona ise dışarıdan yiyecek getirmek yasak. Erzurum’da trene Çağ kebap söylemek bir gelenek. Görevliye söylemeniz yeterli.

Çocukla Tren Yolculuğu

Çocukla seyahat başlı başına aile dinamikleri ve çocuğun kişilik yapısı ile değişkenlik gösteren bir konudur. Bu nedenle Ceren olarak kendi kişisel düşüncelerimi paylaşacağım.
Bence 4 yaşından önceki çocuklar için 25 saatlik bir tren yolculuğu uygun ve de gerekli değil.
Daha büyük çocuklar için kesinlikle çok değerli bir çekirdek anı! O küçücük odanın içinde hep beraber olmak bile başlı başına bir deneyim.
Biz yanımızda kitap, puzzle, oyuncak ve tabiki aidiyet hissedecekleri yastıklarını da getirdik. Kardeş oldukları için zaten sürekli bir oyun halindelerdi. Odanın ısısı içeriden ayarlanabiliyor ve gayet sıcaktı. O yüzden hiç üşümedik.

7 yaşın altındaki çocuklar için bilet almanıza gerek yok. Yataklı vagonlarda 2 yetişkin 1 çocuk (7 yaş altı) kalabiliyor.
İki çocuğunuz varsa mecburen 2 yataklı vagon ya da 4 kişilik örtülü kuşet olmanız gerekiyor.

Doğu ekspresine nasıl bilet bulunur?

Gelelim en mühim konuya. “Herşey güzel de bilet bulamıyoruz”. Çok haklısınız çünkü tur firmaları neredeyse tüm yataklı odaları önceden kapatıyor. Biletlerde 1 aydan sonraki günler için alınamıyor. Bunun bir sihri yok ama işinizi kolaylaştırabilecek bir sürü ipucu var. Ben bildiklerimi paylaşayım. Öncelikle TCDD uygulamasını telefonunuza indirin. Daha çok gece ya da sabah erken saatlerde 1 haftalık kısa dönemler için bilet bakın. 3-4 hafta sonrasına yer bulmanız neredeyse imkansız çünkü o biletler acentaların elinde. Süre yaklaştıkça iptaller başlıyor ve onlardan boşalan yerler açılıyor. Özetle durum budur. Kars-Ankara bakarsanız bulma şansınız sanki biraz daha fazla. Biz de öyle bulduk.

Örnek olması için ekran görüntüsünü paylaşıyorum.

3 Şekilde Doğu Ekspresi ile gidebilirsiniz. Bunun dışında yıllarca beklemeniz gerekebilir.

• Tur ile gitmek ( kişi başı 1500-2000 arası konaklama ulaşım dahil )
• Yakın tarihteki iptal edilen biletlerden yer kapıp bulduğunuz tarihe göre plan yapmak. Bunun herkese uymadığını biliyorum çünkü biz de her tarihe kendini uydurabilen bir aile değiliz. O yüzden biraz da şans. İstediğiniz günleri seçip uygulamayı sık sık kontrol etmeyi unutmayın.
• Tren deneyimi yaşasam yeter, 24 saat gitmek işime gelmiyor zaten diyorsanız o zaman size müjde! Kars’a uçakla gidin. Mis gibi iki gün gezin. Sonra Kars-Erzurum arası doğu ekspresine binin. Manzara buralarda şahane. Bir hafta bakın kesin yataklı vagon da bulusunuz. Sonra Erzurum’u gezin. Cağ Kebabını yerinde yiyin. Akşam uçağıyla dönün.

Bilet Bulmak için İpuçları

Öncelikle TCDD uygulamasını telefonunuza indirin.
Tek yönü seçip Ankara Gar- Kars, ya da Kars-Ankara Gar olarak 1 haftalık kısa dönemler için bilet bakın. Sabah, öğlen, akşam farketmediğini düşünüyorum. Ben yataklı vagonu akşam bulmuştum, ama daha sonra baktığımda öğlen saatlerinde de yer buldum.
Bilet en fazla 1 ay ileri tarihli çıkıyor ama 3-4 hafta sonrasına yer bulmanız neredeyse imkansız çünkü o biletler tur acentalarının elinde. Sadece bir iki yataklı vagonu satışa açıyorlar, o yüzden bulacağınız bilet muhtemelen iptallerden dolayı boşa çıkan vagonlardan olacak.

Instagram sayfamda "Öne çıkanlarda" Doğu Ekspresi adıyla tüm fotoğraf ve videoları sabitledim. Bulduğum bilet örneklerinin ekran görüntülerini ve adım adım TCDD aplikasyonunu kullanmayı anlattım.

Neleri Sevdim?

Manzarayı, nostaljiyi, kulaklık takıp karla kaplı yolları izlerken müzik dinlemeyi, her zamanki gibi yolculuğu kahve kokusuyla hatırlamayı, trenin raylarda çıkardığı sesi, ranzalı yatakları, yan vagonlarla sohbet etmeyi.

Neleri Sevmedim?

Bilet bulmanın çileye dönüşmesini, trendeki yemekleri, tuvaletleri kirli bırakan zihniyeti.

TREN

Düdüğün pek acı geldi,
Hatıra neler getiren.
Çok mudur mendil sallamam;
Her yolcu az çok aşinam,
Haydi, yolun açık olsun;
Geçtiğin köprüler sağlam,
Tüneller aydınlık olsun.

Cahit Sıtkı Tarancı